Bu günlerde gündemin önemli konusu seçimler ve muhalefetin hazırladığı güçlendirilmiş parlamenter sistem konusundaki Anayasa önerisi. Burada şunu belirtmek isterim ki muhalefet ilk defa iktidarın icraatlarına yanıt aramaktan bir adım öte giderek gündemi yakalamayı başarmıştır. Daha önce aday konusunda tartışmadan öte gitmeyen seçim gündemi böylece ete kemiğe bürünmüş oldu. Evet altılı ittifak bu değişiklikle tek adam yönetiminden kurtulma yönünde önemli adımlar atılacağı izlenimi veriyor.
Ama biz burada altılı ittifakın getirdiği bu değişikliğin işçi sınıfı ve halk kitleleri için ne ifade ettiği ile ilgileneceğiz.
İşçi sınıfının grev hakkının tanındığı ‘61 Anayasası’ndan beri, grev hakkının sadece TİS anlaşmazlıklarında uygulanabilmesi, önemli iş kollarında grev hakkı yasağı ve hükümetlerin grevleri sudan sebeplerle yasaklamaları dikkate alındığında demokrasi iddiasıyla hazırlanan taslakta bu yasakların kaldırılması ile ilgili teklifin olmaması, demokrasiden söz edilen ülkelerde tanınan dayanışma grevi, siyasi grev, genel grev gibi hakların böyle demokratiklik iddiasıyla hazırlanan anayasa değişikleri içinde yer almamasının birinci nedeni bu taslağı hazırlayan partilerin sınıf yapısı yani içlerinde işçi sınıfı temsilcilerinin olmamasından ikinci nedeni ise ülke genelinde örgütlü, güçlü sınıf sendikalarının ve sınıf hareketinin bulunmamasından kaynaklanmaktadır.
“Yerel yönetimlerin yetki ve sorumluluklarını artırılması, yerel yönetimlerde demokratik katılım, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin hâkim kılınması” gibi genel bir madde var ama yerel de sendika ve meslek örgütlerinin katılımı ile oluşan kent konseyinden ve onun kentleri yönetmesi gibi demokratik bir durumdan bahsedilmiyor.
Taslakta “Merkezi idarenin mahalli idareler üzerindeki idari vesayet yetkisinin amacını Anayasada sınırlı olarak sayarak mahalli idarelerin yetkisi artırılacak.” deniliyor. Bu ne demek? Yani seçilmiş yerel yönetimler daha önce olduğu gibi atanmış vali ve kaymakamların vesayetinde olacak demek. Bunun neresi demokratik?
Bu 84 değişiklik önerisi tek adam sisteminden kurtulmak ve burjuva parlamenter sistemini yeniden tesis etmeye yönelik bir taslak. Bunun ötesinde işçi ve emekçilere getirilen bir demokratikleşme adımı yok.
Bugün, 9 Aralık 2025 Salı
