Akın Bodur/İskenderun
Deprem Psikososyal Dayanışma Agı (DEPSDA) projesi koordinatörü Zeynep Gürler Yıldızlı, 6 Şubat depremleri sonrası deprem bölgesinde özellikle Hatay yöresinde kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarında eskiye göre artış olduğunun görüldüğünü ifade etti. Yıldızlı, "Deprem sürecinde kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarında çok artış olduğu ya da bunların daha görünür veya ifade edilir şeklinde arttığı belirlendi. Türk Psikologlar Derneği saha çalışmasında bunu belirleyince psikososyal desteğe ihtiyaç olması nedeniyle kaynak arayışına girdi" değerlendirmesinde bulundu.
Türk Psikologlar Derneği'nin İstanbul'da başlattığı ve deprem bölgesine yansıtılan DEPSDA projesinde görev aldığını belirten Yıldızlı, deprem bölgesinde noktasal incelemeler sonrası beş uzmanın hazırladığı raporlar sonrası projenin uygulanmasına başlandığını anlattı.
Ayna İskenderun Kültür sanat Derneği'nin düzenlediği 'İskenderun Kent Sohbetleri' söyleşisine konuk olan Zeynep Gürler Yıldızlı, "Deprem sonrası birlikte iyileşme: DEPSDA projesi"konusunda bilgi verdi. Yıldızlı, deprem bölgesinde yedi ayrı psikososyal destek merkezi kurulduğunu, bunlardan ikisinin Hatay, ikisinin Kahramanmaraş'ta bulunduğunu, Osmaniye, Malatya ve Adıyaman'da da birer merkezin olduğunu belirtti.
Deprem, yaşamları altüst etti
Uluslararası ilişkiler ve sosyoloji eğitimi alan İskenderunlu Yıldızlı, memleketine pandemi döneminde döndüğünü ifade etti. 6 Şubat depremleri ile birlikte yaşamların altüst olduğunu ve o süreçte yaraların sarılmasına katkı sunmak istediğini anlatan Zeynep Gürler Yıldızlı, Deprem Psikososyal Dayanışma Ağı (DEPSDA) projesinde koordinatörlük görevini sürdürüyor.
402 gönüllü psikoloğun 102'si Hatay'da görev yaptı
Depremzedelere 31 Aralık tarihine kadar psikososyal destek verildiğini kayeden Yıldızlı, projede 402 gönüllü psikoloğun çalıştığını ve bunlardan 102'sinin Hatay'da görev yaptığını anlattı. Çalışma sürecinde kayıtlı olarak 18.000 dolayında insana dokunuldu ama en az iki katı insana psikososyal destek sunuldu. Ağustos ayında proje bitince Türkiye Psikologlar Derneği sahadan çekildi. Deprem sahasında çalışan farklı meslek gruplarına; polis, hemşire, doktor, itfaiyeci, orman görevlisi, gazeteci, sivil toplum kuruluşu görevleri gibi bir çok kişiyle de destek oturumları gerçekleştirildi. Türk Psikologlar Derneğinin saha çalışmasında, anlatılanlara dayalı olarak yorumlandığında deprem sürecinde kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarında çok artış olduğu ya da bunların daha görünür veya ifade edilir şeklinde arttığı belirlendi. Ve bunun üzerine hukuki destek alanı da projeye dahil edildi. Proje bitince 1 Ocak'tan itibaren Sivil Katılım Destek Projesi kapsamında proje sürdürüldü. Yerel yönetimlerle sivil toplum kuruluşları arasında diyalog kurulmasını kapsamındaki bu proje, doğrudan depreme yönelik bir destek programı değil. Depremler sürüyor ve afet hazırlığı kapsamında yerelde de çalışma yapılıyor. Bu proje kapsamında bir çok etkinlik düzenlenebiliyor. Arsuz Belediyesi ve Mozaik Kadın Derneği işbirliği ile düzenleniyor, Türk Psikologlar Derneği de yürütüyor. Projenin merkezi Arsuz'un Karaağaç Mahallesi'nde bulunuyor. Merkezde bir asistan, bir yarı biri tam zamanlı olmak üzere iki psikolog ve iki yarı zamanlı avukat görev yapıyor.
Proje kaynak bulunursa devam edecek
Proje kapsamında deprem bölgesinde bir buçuk yılda 40.000'e yakın kişiye psikososyal destek sunulduğu ama projenin fonlara ve bütçeye dayalı olduğu için kaynak bulundukça devam edebileceğini ifade eden Yıldızlı, bu nedenle de sürdürülebilir olmasının fonlarla desteklenmesine bağlı olduğunu anlattı. Yıldızlı, "Sahada olmak için kaynağa ihtiyaç var. Fonlar bitti, sadece bu proje kaldı. Ancak yörede, deprem bölgesinde halkın psikososyal desteği ihtiyacı sürüyor Yeniden fon yaratmak için çalışma yapılıyor Türk Psikologlar Derneği sahada yaptığı çalışmada bunu belirleyince hazırladığı raporda psikososyal desteğe ihtiyaç olması nedeniyle kaynak arayışına girdi. Deprem bölgesinde psikososyal destek isteyenler en çok kadınlar ve çocuklar. Merkeze daha çok bunlar geliyor Yapılan şikayetlerin yüzde altmışının üzerindeki bir bölümü şiddet konusunu oluşturuyor, şiddet nedeniyle merkeze başvuruda bulunuyor. Şiddet, deprem sonrası daha çok görünür durumda. Şiddeti sadece fiziksel şiddet olarak da algılamayalım; ekonomik, psikolojik ve fiziksel şiddet çok. Bölgede deprem, sarsıntılar sürdüğü için insanların kaygısı da sürüyor, korku ve endişesi de. 6 Şubat depremleri sonrası insanların psikososyal destek alımı daha doğal hale geldi. Merkez psikososyal destek kapsamında ilaç desteği vermiyor bu durumda olan kişileri de psikiyatri hastaneye yönlendiriyor" diye konuştu.
Söyleşinin açılışında konuşan ayna İskenderun Kültür Sanat Derneği yönetim kurulu üyesi Meral Toksoy, düzenledikleri etkinliklerle duyarlı insanların sayısını arttırmak bu insanlara katkı sunmak, dayanışmayı geliştirmek ve bunun önemini anlatmak istediklerini ifade etti. Toksoy, DEPSDA projesi koordinatörü Zeynep Gürler Yıldızlı'ya, dernek adına çanta, Defne sabunu ve kartpostal hediye ederek, teşekkür etti.