Hatay, 600´e yakın lezzetin adresi

Hatay Büyükşehir Belediyesinin EXPO 2021 ve Gastronomi komitelerinde görev alan Antakyalı Yazar Zekiye Yiğitbaşı, gastronomi noktasındaki gelişmeleri sıraladı. Yiitbaşı, 'Hatay; Pagan, Hıristiyan, Musevi ve Müslüman gelenekleriyle adeta mozaik oluşturan, asırlardır çok dinli sosyal ve kültürel yapıyı yaşatan bir kenttir. Hatay; kültür mirası olan birliktelik ve hoşgörü kavramlarını lezzetlerinde de harmanlayarak kendisini dünyaya tanıtan kent olmakla birlikte, Ortadoğu mutfağının zenginliklerini de gözler önüne sermiştir. Hatay bölgesi, 600´e yakın lezzeti barındıran mutfağıyla dünyanın en zengin mutfağı olup, yemek kültürüyle ulusal ve uluslararası alanda en ön sıralarda yer alır. Hatay´ın bilinen tarihi 8500 yıl. 23 medeniyetin 13´ü burada yaşamış. Anadolu´daki ilk havra burada açılmış, M.S. 30. yıllarda ilk mağara kilisesi burada yapılmış olup 638 yılında Hatay İslamiyetle tanışmış. Anadolu´daki ilk cami olan Habib-i Neccar Hatay´da yapılmış. Hatay; 3 semavi din ile 6 mezhebin bir arada yaşadığı ve bu zaman içerisinde ne din ne de mezhep kavgası yaşanmayan dünyanın ender şehirlerinden biri. Dünyanın en çok ihtiyacı olan şey Hatay´da mevcut. Burada insanların birbirlerine sevgiyle, barış duygusuyla ve hoşgörü ile bakabiliyor. Anadolu ile Ortadoğu arasında merkez görevi üstlenen bu şehre her gelen yeni bir lezzet getirmiş ve bu da çok zengin bir mutfağın ortaya çıkmasına neden olmuş. Osmanlı, Fransız ve Arap mutfağının da izlerini taşıyan Hatay; tatlısından tuzlusuna 600 çeşit lezzetiyle UNESCO Dünya Gastronomi Şehri adayları arasında yer alıyor. Hatay´ın asırlara dayanan köklü geçmişi ve bu geçmişte yer alan kültürlerin kaynaşmasından doğan lezzetler, Hatay´ın mutfak zenginliğini oluşturuyor.Meze çeşitleriyle, ara sıcaklarıyla, ana yemek menüsüyle, vazgeçilmez geleneksel kahvaltı kültürüyle bir bütün olarak mutfak zenginliğimiz dillere destandır.'

Yöre mutfağının öen önemlileri nelerdir?
Yiğitbaşı, yazılı yapılan açıklamasına şöyle devam etti: 'Hatay mutfağının en önemlileri; bulgur, et, baharat, nar ekşisi, turşu, domates ve biber salçası ile tuzlu yoğurt´tur. Hatay´da her mevsim bol sebze ve meyve bulunur. Genellikle yaz aylarında domates, patlıcan, biber vb. sebzeler kurutulur. Bulgur, çökelek, peynir çeşitleri, tuzlu yoğurt hazırlanıp kış için saklanır. Özellikle çökeleğin katıklı ekmeği, börekleri ve salatası yapılır. Künefe peyniri ise, Hatay Mutfağı´na has künefe yapımında kullanılan özel bir peynirdir. Kebapların ve sulu yemeklerin önemli bir yer tuttuğu Hatay Mutfağı´ndaki yemeklerin lezzetini; baharat, acı ve ekşi belirler. Dağlarda, kırlarda kendi kendine yetişen; ebe gümeci, nane, maydanoz, zahter gibi şifalı bitkiler sürekli kullanılır. Hatay´da bulgurla yapılan yemekler oldukça fazla ve çeşitlidir. Oruk ile birlikte sunulan ekşi aşı, yoğurt aşı; Hatay Mutfağı´nın ünlü ve emek isteyen özel yemekleridir. Çiğ köfte ise bu yörede kavrulmuş kıyma ile birlikte yenir. Yöredeki soğuk mezelerin de lezzeti ve zenginliği dillere destandır. Hatay Mutfağı´nın en önemli tatlılarının başında künefe gelir. Bayramlarda ve özel günlerde ise kömbe, mamul, kerebiç yapılır. Hatay´da sabah kahvaltısı, insanları zenginliği ve farklılıklarıyla şaşırtır. Kahvaltı sofrasının kralı, zahter salatasıdır. Sıkma peynir, testi (carra)peyniri, sünme peynir, lavaş peynir (toprak-çörek otlu), kaynatılmış peynir, çörek otlu peynir sarması, kuşbaşı peyniri, örgü peyniri, dil peyniri, tuzsuz künefelik peynir, peynir kızartması (toprak kapta sunumu ile), halhalı zeytin, savrani, sarı haşebi, karamani, attun gibi zeytin çeşitleri, zeytin salatası, çökelek salatası, Hatay püren balı, turunç reçeli, ceviz reçeli, kebbet reçeli, yeşil zeytin reçeli, biber reçeli, katıklı ekmek, biberli ekmek, kaytaz böreği, semirsek, külçe, tandır ekmeği, çökelekli saç ekmeği, tuzlu yoğurt, küflü çökelek(sürk) zahterli çökelek, kahvaltılık öğütülmüş zahter-zeytinyağı ile humus, bakla ezmesi, zahter (kekik) salatası, cevizli biber, Antakya sıkma nar suyu, dut şurubu, limon-portakal şurubu yer alır. 15. Uluslararası İstanbul Mutfak Günleri kapsamında, Hatay Büyükşehir Belediyesi adına yarışan aşçı Abdulcelil Erkan,22 ülkeden 2 bin yarışmacının, 70 kategoride yarıştığı yarışmada special kâğıt kebabı ve keşşür pilavı ile Dünya ikincisi olarak gümüş madalya, peynirli irmik helvası ile dünya üçüncüsü olarak bronz madalyayı Hatay´a kazandırdı. Hatay bir lezzet durağıdır.'
TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy da, 'Hatay mutfağı, 600´e yakın lezzetiyle Gaziantep mutfağına fark attı.  İnanç turizmini de ön plana çıktığı bir kent. Hatay zenginliğini bilsin ve artık mütevazı olmasın. Hatay´ın artık marka olması lazım' değerlendirmesini yaptı.

Hatay mutfağı Çin´de tanıtıldı
Hatay Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Ömer Faruk Çelebi de, UNESCO´nun gastronomi dalında Yaratıcı Şehirler Ağı´na giren Çin´in Macao kentinde gerçekleştirilen lansman toplantısına katıldı.
Lansman toplantısına Hatay mutfağıi ve kültür zenginliğini de tanıttı. Çelebi, “Hatay gibi UNESCO tarafından gastronomi şehri seçilen Macao´dayız. Burada Hatay´ın yöresel tatlarını uluslararası arenada tanıttık' değerlendirmesini yer verdi.